Z depresją zmaga się coraz więcej ludzi na świecie. Co gorsza, nie omija ona nastolatków, a nawet dzieci. Przyczyny tej choroby wśród dzieci i młodzieży są zazwyczaj bardzo złożone. Warto pamiętać, że adolescencja to okres dużej wrażliwości i podatności na zranienia, w którym może dominować poczucie chaosu, jako wynik intensywnych przemian biologicznych, psychicznych i społecznych. Należy przy tym pamiętać, że depresja u dziecka jest ogromnym obciążeniem psychicznym również dla rodziców. Jak zatem rodzice mogą wesprzeć swoje dziecko, które mierzy się z tą chorobą? I jak pomóc rodzicom, których dzieci chorują na depresje?
Dziecko z depresją a rodzina
Dziecko z depresją potrzebuje dużo wsparcia ze strony bliskich, tym czasem dwie najczęstsze reakcje ze strony rodziców, na sygnały świadczące o tej chorobie, to: bagatelizowanie problemu („wyrośnie z tego”) oraz zaprzeczanie problemowi („to nie depresja tylko fanaberia”).
Obie te reakcje są oczywiście wynikiem lęku ze strony rodziców. Próbą wyzbycia się poczucia, że depresja ich dziecka to ich wina („byłam/byłem złym rodzicem”). Przypisywanie sobie własnej porażki wychowawczej jest wynikiem małej wiedzy na temat przyczyn depresji wśród dzieci.
Kolejnym problemem, przed którym stoi rodzic dziecka z depresją, jest odpowiednia pomoc. Z tym że, przynajmniej w pierwszej fazie, pomoc ta wynika ze strachu, a nie z miłości. I tu znowu rodzi się problem, ponieważ taka pomoc – oparta na strachu – przybiera postać doradzania, analizowania, zmuszania do rozmowy, kupowania książek itp. Oczywiście taka postawa jak najbardziej jest zrozumiała, jednak dziecko cierpiące na depresje potrzebuje przede wszystkim pomocy opartej na miłości. Co to znaczy? To, że największym wsparciem dla takiego dziecka jest obecność rodzica. Bycie przy nim – słuchanie i milczenie.
Rodzic dziecka z depresją – jak mądrze pomagać?
Dziecko czy też nastolatek z depresją potrzebuje odpowiedniego wsparcia ze strony bliskich, zwłaszcza rodziców. Taka pomoc, powinna opierać się przede wszystkim na:
1. Zauważeniu i akceptacji problemu – rodzicom trudno jest zaakceptować fakt, iż ich dziecko cierpi na depresję. Jednak dostrzeżenie choroby i wiara w diagnozę to podstawa, by móc skutecznie walczyć z tą chorobą.
2. Otwarciu się na problemy dziecka i jego chorobę – często dzieci i nastolatkowie unikają rozmów na temat swoich problemów, w tym depresji, nie chcąc martwić rodziców lub też bojąc się niezrozumienia i braku akceptacji z ich strony. A zatem rolą rodzica jest w tym wypadku odbudowanie zaufania dziecka i zaakceptowanie jego choroby, jego problemów i tego w jakim stopniu „dopuszcza” ono rodzica do siebie. Być może taki nastolatek woli rozmawiać o swoich problemach z kolegą, koleżanką. Jeśli tak jest to rodzic powinien pozwolić na to, nie dając przy tym mu odczuć, że czuje się odtrąconym. Najważniejsze jest to, że w ogóle chce rozmawiać o swoich problemach.
3. Podjęciu odpowiedniego leczenia i wierze w skuteczności terapii – depresja to choroba, którą się leczyć i która jest uleczalna. Podstawą terapii jest jednak wiara w jej skuteczności - zarówno dziecka jak i rodzica. Rolą rodzica jest dawanie odpowiedniego wsparcia dziecku i podtrzymywania w nim przekonanie, że warto podjąć się leczenia i w nim wytrwać.
4. Rozmowach o chorobie dziecka/nastolatka - jedną ze skuteczniejszych metod leczenia depresji jest dostrzeżenie momentów, w których dziecko zaczyna czuć niepokój, smutek, bezradność. Rozmowa o uczuciach i znajdowanie rozwiązań powoduje, że nastolatek coraz słabiej odczuwa symptomy depresji. Ważne jest jednak to, by być przy nim w odpowiednim momencie, by tego momentu „nie przegapić”.
Jak pomóc rodzicom, których dzieci chorują na depresje?
Rola rodziców w powrocie ich dziecka do zdrowia jest kluczowa. Zrozumienie jego problemów, zaakceptowanie choroby oraz okazywanie wsparcia i miłości, pozwala mu łatwiej mierzyć się z chorobą. Jednak warto przy tym pamiętać, że leczenie zaburzeń depresyjnych wymaga kompleksowego podejścia – różnych form terapii, leczenia farmakologicznego, ale też warsztatów dla rodziców i psychoedukacji. Rodzice mają prawo czuć się przytłoczeni nowy doświadczeniem i mają prawo prosić o pomoc. Stąd grupy wsparcia dla rodziców, których dzieci cierpią na depresje i specjalnie im dedykowane formy terapii.