Czym jest Depresja

Objawy, przyczyny i leczenie Depresji

Głównym objawem jest obniżenie nastroju. Zakłada się, że czynnikiem wyzwalającym chorobę jest interakcja czynników biologicznych i psychospołecznych. Z depresją są często związane dolegliwości fizyczne. U większości pacjentów depresję można z powodzeniem leczyć. Leczenie depresji opiera się na stosowaniu odpowiednich leków przeciwdepresyjnych i psychoterapii. Depresja jest zaburzeniem psychicznym i należy do grupy chorób psychosomatycznych.

Głównym objawem jest przedłużające się przygnębienie trwające co najmniej dwa tygodnie. Osoby dotknięte chorobą cierpią na apatię, obniżony nastrój lub poczucie „wypalenia”. Oznakami depresji mogą być również objawy fizyczne. Osoby, które raz doświadczyły epizodu depresyjnego, mają wysokie ryzyko ponownego zachorowania. Inne zaburzenia psychiczne, takie jak lęk lub zaburzenia odżywiania, uzależnienia lub demencja często występują jako choroby współistniejące.

Depresja zagraża życiu

Przyczyny depresji

Na depresję może cierpieć każdy, bez względu na wiek, płeć czy status społeczny. Istnieje jednak wiele przyczyn i czynników ryzyka związanych z rozwojem choroby. Zakłada się, że na rozwój depresji oddziałuje kilka aspektów. Jednak zakres, w jakim każdy indywidualny czynnik odgrywa rolę, różni się w zależności od przypadku.

Następujące czynniki mogą przyczynić się do wywołania depresji:

Predyspozycje genetyczne — możliwość rozwoju depresji jest genetyczna. Jeśli w najbliższym kręgu rodzinnym zdarzały się przypadki depresji, ryzyko zachorowania wzrasta o około 15%.
Wpływy biologiczne — u osób z depresją zwykle brakuje równowagi między substancjami przekaźnikowymi, np. serotoniną, dopamina i noradrenaliną. Te neuroprzekaźniki przekazują elektrochemiczne sygnały nerwowe z jednej komórki nerwowej do drugiej. W ten sposób kontrolowane są uczucia, myśli i zachowania.
Choroby fizyczne — depresja może być wynikiem chorób, zwłaszcza tych, które wpływają na równowagę hormonalną lub powodują zaburzenia metaboliczne i czynnościowe mózgu. Przyczyną może być również rak lub choroba układu sercowo-naczyniowego.
Wpływy psychospołeczne — są trudne do zdefiniowania i rozpoznania. Osoby dotknięte chorobą często mają niską samoocenę i mają problemy z radzeniem sobie w sytuacjach stresowych i kryzysowych.
Uporczywy stres psychiczny — stresujące wydarzenia życiowe, np. śmierć bliskich, rozwód, samotność, ciągłe przeciążenie zawodowe, brak wsparcia, doświadczenia przemocy lub bezrobocia mogą sprzyjać wystąpieniu depresji.
Alkohol, leki lub uzależnienie od narkotyków — nadmierne spożywanie alkoholu, uzależnienie od narkotyków lub leków mogą również powodować depresję.
Brak światła słonecznego — główną przyczyną depresji sezonowej jest zbyt mała ilość światła.

Jakie są rodzaje depresji?

Depresja jednobiegunowa i dwubiegunowa. Jeśli istnieją tylko fazy depresyjne, mówi się o depresji jednobiegunowej. Jeśli jednak fazy depresyjne występują naprzemiennie z niepohamowanym pragnieniem działania, bardzo dobrym humorem, wyobrażeniami o własnej wielkości, brakiem snu i często szałami zakupów, określa się to jako depresję dwubiegunową.

Maskowana depresja. Mówi się o depresji maskowanej, gdy na pierwszy plan wysuwają się objawy fizyczne. Osoby cierpiące na depresję maskowaną mogą nie odczuwać typowego dla depresji nastroju i smutku, ale to nasilające się objawy somatyczne skłaniają ich do wizyty u lekarza. Jeżeli kolejne badania są niejednoznaczne, a leczenie objawowe nieskuteczne, można przypuszczać, że przyczyną objawów jest dobrze zamaskowana depresja.

Męska depresja. Dla niektórych osób depresja przybiera formę smutku, drażliwości, agresywności, złości lub nadmiernego picia. Inni ludzie nadmiernie ćwiczą, a jednocześnie czują się zestresowani i wypaleni. Ten typ objawów dotyka głównie mężczyzn, dlatego często określany jest mianem męskiej depresji.

Depresja starcza. Od 65 roku życia mówi się o depresji starczej. U pacjentów w wieku powyżej 75 lat choroba jest często bagatelizowana i dlatego nie jest leczona przez lata. Osoby starsze często ukrywają swoje objawy depresyjne, emocjonalne i udają się do lekarza tylko z powodu chorób fizycznych. Depresja podwaja prawdopodobieństwo rozwoju chorób Parkinsona i Alzheimera.

Depresja poporodowa. Około 10-15% wszystkich kobiet przechodzi w fazę depresyjną około jednego do dwóch tygodni po porodzie. W ciągu pierwszych 48 godzin po porodzie następuje znaczny spadek hormonów progesteronu, estrogenu, kortyzolu i tyroksyny. Interakcja między nimi jest kluczowa dla radzenia sobie ze stresem.

Depresja sezonowa. Jednym z powodów depresyjnego nastroju może być zimowy brak światła słonecznego. Jest to jeden z najważniejszych wskaźników produkcji niektórych hormonów w naszym mózgu. Jeśli nie mamy wystarczającej ilości światła, wytwarzanych jest mniej hormonów szczęścia — serotoniny. Niedobór serotoniny może przekształcić się w zimową depresję. Depresja sezonowa może szybko przerodzić się w depresję, jeśli objawy utrzymują się zbyt długo lub się nasilają.

Syndrom wypalenia. Przewlekły stres w pracy powoduje wypalenie, które z kolei może prowadzić do depresji. Konsekwencje wypalenia to utrata energii i zmniejszona wydajność. Obojętność i niechęć następują po często długotrwałej fazie dużego zaangażowania i ponadprzeciętnych wyników. Towarzyszącymi objawami są często dolegliwości fizyczne, takie jak bóle głowy, silne pocenie się, zawroty głowy, problemy żołądkowo-jelitowe, bóle mięśni lub zaburzenia snu.

Depresja jako choroba związana ze stresem?

Stres jest wszechobecny i stanowi część naszego życia. Za pomocą reakcji stresowej organizm mobilizuje energię. Dzięki temu może dostosowywać się do stale zmieniających się warunków środowiskowych. Reakcje na stres są zwykle krótkotrwałe. Stres staje się problemem tylko wtedy, gdy nie da się powstrzymać obciążenia ciała i umysłu.

Przy chronicznym stresie napięcie nerwowe nie ustępuje. Stres pojawia się, gdy presja wewnętrzna lub zewnętrzna przerasta zdolność do reagowania i staje się zbyt silna. Doświadczenia stresowe we wczesnym dzieciństwie mogą również prowadzić do podatności na przewlekłe zaburzenia stresowe. Ostre napięcia psychospołeczne, takie jak utrata ważnej osoby lub przewlekłe stresujące sytuacje, mogą również wywoływać depresję.

Leczenie depresji

Najpierw należy zdiagnozować depresję. Jest to tym trudniejsze, że osoby dotknięte chorobą często nie rozpoznają lub nie chcą przyznać się do choroby psychicznej. Chorzy często postrzegają swój stan jako oznakę słabości i wstydzą się, mimo że jest to choroba jak każda inna. Jeśli objawy się pojawiają się i utrzymują przez ponad dwa tygodnie, należy przeprowadzić badanie. Przede wszystkim lekarz rodzinny musi wykluczyć przyczynę czysto fizyczną. Następnie następuje wywiad psychologiczny. Leczenie depresji zazwyczaj opiera się zarówno na opiece psychoterapeutycznej, jak i podawaniu leków przeciwdepresyjnych.

15% wszystkich osób z fazami depresyjnymi popełnia samobójstwo. Około 350 milionów ludzi na całym świecie cierpi na depresję. Według szacunków WHO tylko co czwarta osoba dotknięta chorobą jest odpowiednio leczona. Co to znaczy cierpieć na depresję? Jakie są objawy depresji? Depresja nie ma nic wspólnego ze złymi nawykami ani nawet z lenistwem. Jest to poważna choroba, w której istotną rolę odgrywa również metabolizm w mózgu. W przypadku depresji cały system hormonów stresu w organizmie jest często nadmiernie aktywowany. Depresja u każdego objawia się inaczej. Charakter i nasilenie objawów mogą się znacznie różnić.

Depresja różni się od normalnych form smutku lub przygnębienia wieloma wyraźnie określonymi cechami. Choroba może być poprzedzona szeregiem niespecyficznych wczesnych objawów. Należą do nich przede wszystkim chroniczne zmęczenie, brak energii i apetytu oraz drażliwość. Kluczowe objawy „epizodu depresyjnego” (według Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób Światowej Organizacji Zdrowia ICD-10) to:

obniżony nastrój
ogólny brak zainteresowania
brak radości w rzeczywiście pięknych przeżyciach
zwiększona skłonność do męczenia się i wypalenie
zaburzenia koncentracji, uwagi
wewnętrzny niepokój
pesymistyczne myślenie o przyszłości
uczucie stresu nawet przy podejmowaniu prostych decyzji
obniżona samoocena
brak pewności siebie
gonitwa myśli
ciągłe, silne poczucie winy i bezwartościowości,
utrata libido
brak apetytu, utrata wagi
kłopoty ze snem
głęboka rozpacz i myśli samobójcze
skłonność do samookaleczeń i aktów samobójczych

Epizody depresyjne są podzielone na różne stopnie nasilenia w zależności od liczby występujących głównych i dodatkowych objawów: - Lekki epizod depresyjny — dwa do trzech objawów z listy i wykonywanie większości normalnych czynności życia codziennego. - Umiarkowany epizod depresyjny — cztery lub więcej objawów z listy i trudności w wykonywaniu normalnych czynności. - Ciężkie epizod depresyjny — cierpienie z powodu wielu objawów, w tym myśli o samookaleczeniu i aktach samobójczych.